MİRYOKEFALON'DA TARİH İZLERİ

ERKAM EMRE - İSTANBUL

62 yaşındaki emekli inşaat mühendisi Ramazan Topraklı, tam bir tarih fedaisi. Köyünün tarihini araştırmak için yola koyulan Topraklı, çok ilginç bilgilere ulaşmış. ‘Otur emekliliğini yaşa’ laflarına kulak asmayan Topraklı, çalmadık kapı, aşındırmadık yol bırakmamış. “Miryokefalon Savaşı, Köke Ovası’nda olmuş olmalı.” diyor.

Miryokefalon Savaşı’nın yeri tartışmalarına Isparta Yalvaçlı Ramazan Topraklı da katıldı. Köyünün tarihini, giyim ve yerel dilini araştırmak için yola koyulan emekli inşaat mühendisi, araştırmaları sırasında ilginç bulgulara rastlamış ve bölgede yapılan savaşlara merak salamış. Gayretli tarihçi, bu amaç uğruna çalmadık kapı bırakmamış. Ona göre, Miryokefalon Savaşı da Denizli’de değil, Isparta’daki Köke Ovası’nda olmuş. Yaptığı araştırmada o yıllarda Eğirdir Gölü’nün bugünkünden çok daha düşük seviyede olduğu bilgisine ulaşan Topraklı, bölgede iki ayrı gölün bulunduğunu iddia ediyor. Topraklı, Google Maps’ten bölgeyi karış karış taramış, Roma yol taşlarını bulmuş, Osmanlıca yazıları okumuş ve Bizans ordusunun güzergâhını gösteren haritalar çizmiş.

Ramazan Topraklı, ayrıca Miryokefalon Savaşı için bölgeye gelen Bizans ordusunun gölün kuzeyinden değil, gölün orta kısımlarında yer alan Kemer Boğazı’ndan geçtiğini iddia ediyor. Azimli tarihçi, akademisyen olmadığı için birçok yerden geri çevrildiğini söylese de araştırmalarını bırakacağa benzemiyor.

Köprü ile yeşeren umutlar

Bölgedeki karayolu inşaatlarında görev yapan Ramazan Topraklı, 2005 yılında derinlemesine tarih çalışmalarına başlar. Heredot’un notlarından Osmanlı arşivlerine kadar birçok belgeyi araştırdıktan sonra Miryokefalon Savaşı’nın yapıldığı arazinin, tarihçilerin genel kanaatiyle çeliştiğini fark eder. Bu noktada Gazi Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Refik Turan da çalışmasına destek verir. Devrin Bizans Kralı Manuel’in, İngiltere Kralı Henri Plantegenet’e yazdığı mektuba ulaşılır. Bu veriler ışığında boğazda bir kemer olması gerektiğini anlayan Topraklı’nın merakı iyice artar. Maden Tetkik Arama belgelerinden bu bölgede Yenice isminde bir köprü olduğunu öğrenince harekete geçmenin vakti geldiğini anlar. TÜBİTAK, Kültür Bakanlığı gibi mercilere başvursa, akademisyen kimliği olmadığı için geri çevrilse de heyecanını kaybetmez. Yazılı ve sözlü kaynaklardan topladığı veriler doğrultusunda Eğirdir Gölü’nün suları altında kalan köprüyü aramaya başlar. Dalış ekipleri getirterek göl zemininde tetkikler yaparlar. Fakat zeminin çamurlu ve suyun bulanık olması sebebiyle istedikleri sonuca şimdilik ulaşamazlar.

Ramazan Topraklı, Miryokefalon Sava-şı’nın Köke Ovası’nda vuku bulduğunu iddia ediyor. Bu tezini süreli yayınlarda paylaşmanın ötesinde Miryokefalon Savaşı ve yöreyle ilgili 4 farklı kitap da yayımlamış. Bu yaşında bir kenara çekilip dinlenmek yerine kendini ilme adayan Topraklı, tezini çeşitli etkinliklerle duyurup, birçok akademisyeni bölgeye getirtmiş. Bu zaferin önemine binaen Isparta’da bir panoramik müze kurulmasını isteyen azimli araştırmacı, projeleri için yetkili mercilerden destek bekliyor.

Anadolu’nun tapusu Miryokefalon Zaferi

Malazgirt Zaferi’nin ardından Türkler artık Anadolu’nun içlerine ilerlemiştir. Bizans Devleti, daha önce birkaç kez hüsrana uğrasa da Türkleri bu topraklardan sürme hayali hâlâ devam eder. Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos, birliklerini Selçukluların kalbine, Konya üzerine sürmek ister. Kalabalık Bizans ordusu, bu mevkiden ayrıldıktan kısa bir süre sonra II. Kılıç Arslan komutasındaki Türk ordusunun baskınına uğrar. Bozguna uğrayan Bizans için Türkleri Anadolu’dan çıkarmak artık bir hayal olarak kalacaktır. 1176 yılında meydana geldiği bilinen Miryokefalon Savaşı’nın yeri, bugüne kadar tarihçiler arasında tartışma konusu olmuştu. Birçok bilim adamı, savaşın mekânı üzerine tezlerini öne sürmüş fakat bir ittifaka varılamamıştı.