Mert ÖZTAŞ yazdı: "Server Bedi – Cingöz Recâi"

Server Bedi – Cingöz Recâi

Evet, uzun zamandır iş hayâtının yoruculuğundan kitap okumaya fazlasıyla zaman bulamıyordum. Maamâfih, yazamıyordum. Bu sorunu çözmek için de uykumdan fedâkârlık etmeye karar verdim. Ve Server Bedi’nin ( Peyâmi Safa ) “Cingöz Recâi’nin Harikulâde Sergüzeştleri” adlı öykülerini yâni serinin ilk kitabını okumaya başladım.

Bugünden itibaren serinin ilk kitabının sonuna yaklaştım. Sanırım yıllarca süren arayışım da son buldu. Zaten, Cingöz Recâi’nin, içeriği ile benim ilgimi çekeceğini biliyordum.

Ötüken Neşriyat’ın bu konuya el koyduğunu görünce en kısa zamanda bütün serilerin çıkması için duâ eder oldum. Çünkü 1924’den bu yana Cingöz Recâi öyküleri tam anlamı ile kronolojik bir sıra doğrultusunda ilerlemiyordu. Her ne kadar öyküler birbirinden bağımsız olsa bile aslında birbirini tâkip ediyordu. Bir “Polisiye” hayrânı olan değerli büyüğüm Erol ÜYEPAZARCI’nın aslında bu konuda nasıl titiz bir çalışma ortaya koyduğunu gözler önüne seriyor.

Erol hocama, Cingöz Recâi’nin editörlüğünü üstlenen Göktürk Ömer ağabeyime ve Ötüken Neşriyat’a şükranlarımı sunuyorum...

***

Cingöz Recâi kimdir?

Cingöz Recâi: İyi bir eğitim alan, kültürlü, merhametli, yardımsever; yakışıklı ve çapkın bir İstanbul beyefendisidir. İstanbul’da ne kadar haram kazanç elde eden insan varsa onlardan bunları usulünce alır ve fakire-fukaraya dağıtır. Yetimhâne açmıştır. Neredeyse İstanbul’un her semtinde bir evi vardır. Çok iyi bir şekilde tebdil-î çehre olur. Kadınların göz bebeğidir... En büyük düşmanı Sertaharri memuru Mehmet Rıza’dır.

Cingöz Recâi serisi “Onparalık Öykü” formatında yazılmıştır.

Bütün öyküleri dört kitap içerisinde vücut bulmuştur:

1 – Cingöz Recâi’nin Harikulâde Sergüzeştleri

2 – Cingöz Recâi Kibar Serseri

3 – Cingöz Recâi’nin ( Cıva Necâti‘nin) Harikalı Sergüzeştleri

4 – Sherlock Holmes’e Karşı Cingöz Recâi şeklindedir.

Server Bedi,  bir yerden sonra Cingöz Recâi serisini kısa kısa öyküler olarak değil de roman olarak devâm ettirmeye karar vermiştir:

Romanları: “Cingöz’ün Esrârı” ve “Sağdan Üçüncü Söğüt”tür.

***

Merâk ettiğim bir diğer husus Peyâmi Safa’nın sâdece hayâtını idâme ettirebilmek için ve hiçbir edebî kaygı gütmeden yazdığı bu eserin aslında bu kadar edebî olmasıdır.

Ve yazdığı dönemi ele aldığımız zaman aslında Peyâmi Safa’nın ne derece bir entelektüel olduğunu görüyoruz. Hele de dönemin İstanbul’unu bu kadar muazzam bir şekilde anlatması... Bizim târihimizde belki de tektir, bilemiyorum.

Sir Arthur Conan Doyle’nin “Sherlock Holmes”i ya da Maurice LeBlanc’ın “Arsen Lüpen”i karşısında Server Bedi’nin “Cingöz Recâi”si fazlasıyla iddialıdır.

Mert ÖZTAŞ