Kara günlerden bir gün

Rusya soruşturması nedeniyle ‘görevden alınma’ korkusu yaşayan ABD Başkanı Trump, iç siyasetteki sıkışmışlıktan kurtulmanın çaresi olarak Kudüs provokasyonunu devreye soktu. Üç semavi dinin kutsal mekanını İsrail yönetiminin isteği doğrultusunda resmi başkent olarak tanıdı. Kudüs kararını Beyaz Saray’da canlı yayında açıklayan Trump, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımanın zamanı geldiğini söyledi. “Bu kararı vermenin ABD’nin çıkarları doğrultusunda olduğunu, İsrail ve Filistin arasındaki barış içinde en doğru adım olduğuna düşünüyorum” dedi.  Açıklamasının devamında “İsrail, tüm egemen ülkeler gibi kendi başkentlerine karar vermekte özgürdür. Bunun bir gerçek olarak kabul edilmesi barış için gerekli bir adımdır. “Bugün verdiğimiz kararla Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyoruz. Bu sadece gerçekleri kabul etmektir. Bu yapılması gereken bir şeydir. İşte bu sebeple de Dışişleri Bakanlığı’na Tel Aviv’deki ABD Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınması hazırlıklarına başlaması talimatını veriyorum” diye konuştu. Kararın barışa hizmet edeceğini ileri süren Trump, “İsrail ile Filistin arasında iki devletli çözümü hala destekliyoruz. İsrail’in Kudüs’teki bağımsızlığı, ya da çözüm için tartışmalı sınır konuları dahil herhangi bir konuda son kararı vermiyoruz. Bu kararları ilgili taraflar alacaktır” dedi.

Trump’ın kararı İsrail’i sevindirdi. Başbakan Netanyahu kararın ardından yaptığı ilk açıklamada, Trump’a teşekkür ederek, “Derin memnuniyet duyuyoruz. İsrail halkı Başkan’a minnettar” dedi.

Abbas’dan Trump’a tepki

Trump’ın kararına sert tepki gösteren Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, “ Bu karar Washington’ın barış sürecinden çekilme ilanıdır. Bu karar, işgal ve yurt edindirmeye teşviktir. Biz bu kararı reddediyoruz. Bu gelişmeye doğru zamanda karşılık vereceğiz, müzakerelerle karşılık vereceğiz. Filistinlilerin bu konuda birlik olması önemli. Filistin’deki tüm grupların bir araya gelmesini istiyoruz. Kudüs barış kentidir, Filistin’in sonsuza kadar başkentidir. Hiçbir karar bunu değiştiremez. Dünyadaki tüm ülkeleri mücadele etmeye çağırıyorum” dedi.

ENDİŞE ORTAK: YENİ BİR KRİZİN FİTİLİ ATEŞLENİYOR

İngiltere: Başbakanı Theresa May “Kudüs’ün statüsüne, İsrail ve Filistinliler arasında yapılacak anlaşma çerçevesinde karar verilmeli. Kudüs nihai olarak, İsrail ve gelecekte kurulacak Filistin devleti tarafından paylaşılmalı. Bu konuyu Trump’la konuşacağım” değerlendirmesini yaptı. Dışişleri Bakanı Johnson da “Kudüs sorunu, İsrail ve Filistin arasındaki anlaşmayla çözülmeli. Endişeliyiz” diye konuştu.

Fransa: Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ‘Endişe verici’ olarak nitelediği plan için Donald Trump’la görüşeceğini söyledi.

Avrupa Birliği: Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “AB, Kudüs’ün statüsünde değişikliğe neden olacak herhangi bir karar ya da bireysel eylemin ciddi sonuçları olacağını düşünüyor. Böyle bir karar, dünya çapındaki kamuoyunda yankı uyandırabilir” diye konuştu.

NATO: Genel Sekreter Jens Stoltenberg, “Bu tür konularda karar alma yetkisi ülkelere ait. Buna saygı duyuyorum” demekle yetindi.

Arap Birliği: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın çağrısı üzerine Kudüs’ü görüşmek için olağanüstü bir toplantı gerçekleştirdi. Genel Sekreter Ahmed Ebu Gayt, örgütün daimi temsilciler düzeyindeki Kudüs konulu olağanüstü toplantısında yaptığı konuşmada, Kudüs’ün geleceğiyle oynanmaması uyarısında bulundu.

Rusya: Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “İsrail ve Filistin arasındaki çatışmanın büyümesine neden olacak bir karar” ifadelerini kullandı.

Çin: Dışişleri Sözcüsü Geng Şuang, “Bu karar çatışmaların sertleşmesine ve yeni düşmanlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir” açıklamasını yaptı.

İran: Dini lider Ayetullah Ali Hamaney, “Trump’ın bu hamlesi, yetersizliğinin ve başarısızlığının bir işareti. Filistin meselesi, bugün Müslümanlar için en önemli siyasi konudur” sözleriyle tepki gösterdi. Cumhurbaşkanı Ruhani ise “Kudüs İslam’ın, Müslümanların ve Filistinlilerindir. Burada küresel zalimlerin maceralarına yer yoktur. İran da dahil hiçbir Müslüman ülke, kutsal mekanlarına yapılacak ihlalleri hoş görmeyecektir” dedi.

Irak: Başbakan Haydar İbadi, “ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını kabul etmiyoruz dedi, bu kararın ‘olumsuz yansımaları konusunda uyarıda bulunduklarını’ söyledi.

Suudi Arabistan: Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, bu adımın ‘ABD’nin tarafsız tutumuna zarar vereceği’ ve ‘Müslümanların duygularını provoke edeceği’ uyarıları yapıldı. Açıklamada “Bu adımın son derece tehlikeli yansımaları olacak. İsrail-Filistin çatışmasını daha da içinden çıkılamaz hale getirecek ve barış sürecini canlandırmak için sarf edilen çabaları baltalayacak” da denildi.

Suriye: Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında “Bu adım, Filistin’i işgal etme ve Filistinlileri topraklarından sürme suçunun devamıdır” ifadeleri kullanıldı.

'BUNA SESSİZ KALAMAM'

ABD’nin Kudüs planına en sert tepki gösterenlerden biri, Katolik Hristiyan dünyasının ruhani lideri Papa Francis oldu. Papa, “Benim düşüncelerim Kudüs’le. Son günlerde ortaya çıkan durum nedeniyle duyduğum derin endişe karşısında sessiz kalamam” dedi. Vatikan’daki Papa 6. Paulus salonunda çarşamba günleri yaptığı genel kabul oturumuna katılan Papa, ABD’nin Kudüs planına özel olarak değindi. Oturumun son bölümünde, “Şimdi benim düşüncelerim Kudüs’le. Son günlerde ortaya çıkan durum nedeniyle duyduğum derin endişe karşısında sessiz kalamam” diyen Papa, Birleşmiş Milletler (BM) kararı uyarınca kentin statüsüne saygı duyulması çağrısında bulundu. Papa, Kudüs’ün hem Yahudiler hem Hristiyanlar hem de Müslümanlar için kutsal tek şehir olduğunu, bu üç dinin de ibadet yerlerini bünyesinde bulundurduğunu ve bu nedenle barışa yönelik özel bir yeri olduğunu ifade etti. Dünyanın küresel boyutta zaten bir gerginliğin içinde olduğunu dile getiren Papa Franciscus, “Korunmuş kimliğiyle kutsal topraklar, Ortadoğu ve dünyanın bütünü yararına bilgeliğin ve ihtiyatın hakim olması için Tanrı’ya dua ediyorum” diye konuştu.

Karar gaz.