Gazze'ye dost eli

İrlanda'nın küçük belediyesi Moyle, Gazze'yle kardeş şehir oldu… Bu kardeşlik anlaşmasının altında, Osmanlı'ya bir şükran borcu yatıyor… Bu tarihi olayın detaylarını Moyle Belediyesi Bağımsız Encümen Üyesi Padraig McShane Aktüel'e anlattı.
 

Önce Gazze'nin haritada Ortadoğu coğrafyasındaki konumunu tespit edelim. Sonra yukarı çıkalım ve Birleşik Krallığın tam karşında duran İrlanda'ya bakalım. Arada ne kadar mesafe var değil mi? Ama Kuzey İrlanda'nın doğusunda, tam sahile bakan küçük Moyle belediyesi, bu mesafenin uzaklık anlamına gelmediğini gösterdi. Kültürel ve tarihi hiçbir bağı olmayan Moyle ve Gazze kardeş şehir oldu. Moyle, dünyada Gazze'yle kardeş şehir olan tek belediye…

Bu kardeşliğin ilham kaynağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1845'teki Büyük Kıtlık'ta İrlanda halkına para yardımında bulunup bir gemi dolusu insani yardım götürmesi. Bu kez Moyle, "kuşatma altındaki" Gazze'yle kardeş olup borcunu ödemek istiyor. İrlanda'da 1845-1849 yılları arasında yaşanan "Büyük Kıtlık"ta bir milyondan fazla kişinin aç kalarak veya tifo, kolera gibi bulaşıcı hastalıklara yakalanarak ölmüş. Halkın elindeki en değerli geçim kaynağı olan patates, tüketilemez durumda hasat edilince halk tam 5 yıl açlıktan kırılmış. Hatta bu nedenle İrlandalılar, başta ABD olmak üzere okyanus ötesi ülkelere kaçmış. Kilometrelerce ötede insanların sefaletten kırıldığını duyan Osmanlı Padişahı I.Abdülmecid patates kıtlığının başladığı ilk yıl, 1845'te İngiltere Kraliçesi Victoria'ya haber salarak İrlanda halkına "insani yardım gemisi" göndermek istemiş. Bu tarihi hikayenin gerisini, Moyle'un Bağımsız Encümen Üyesi Padraig McShane'den dinleyelim…

* Kardeş şehir fikri nasıl doğdu?

Osmanlı gibi hiçbir tarihi bağımız olmayan bir medeniyetten böyle bir nezaket görmemiz, biz İrlandalılarda şu an abluka altında yaşayan Gazzelilere aynı eli uzatma ihtiyacını uyandırdı. Bu kardeşlik uzun süredir orada pek çok şeyden mahrum olan Gazzelilere bazı faydalar sağlayabilir. Tarihe bakarsanız, İrlanda Türklerin bu jestine de karşılık vermiş, vermeye de devam etmeli.

* Nasıl bir karşılık?

Lozan Anlaşması'nda (1923), birleşik güçlerinin büyükelçileri bir olarak Türkiye aleyhine oy kullanmış. Sadece İrlanda Büyükelçisi, Türkiye'nin çıkarları lehine oy vermiş. Edebiyatçı ve Büyükelçi Yahya Kemal Beyatlı Beyatlı, Büyükelçi'yi fark ederek nedenini sormuş. O da, "Sadece ben değil, tüm İrlandalı kadın ve erkekler böyle davranmalı. Bize zor zamanlarımızda dost elinizi uzattığınızı unutmadık. Ülkeniz her vesilede destek görmeyi hak ediyor" diye cevap vermiş.

MOYLE 17 BİN, GAZZE 450 BİN NÜFUSLU

Moyle patatesi, viskisiyle ünlü İrlanda'nın altı bölgesinden Antrim'in sahildeki yerleşim merkezlerinden biri. Sadece 17 bin nüfusu olan bu küçük turistik belediye, 450 bin nüfuslu Gazze ile kardeş oldu. Moyle, volkanik patlamanın oluşturduğu sütunların bulunduğu Giant's Causeway isimli sahiliyle UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alıyor.

İMZALAR GAZZE'DE ATILDI

Geçen Nisan ayında Gazze'ye giden Moyle Belediye Meclis Üyesi Padraig McShane, Gazze Belediye Başkanı Refik Salim Mekki ile bir araya gelerek resmen kardeş şehir imzasını attı. Anlaşmanın ardından Filistinli gazeteci Yusuf el Hulv, Moyle'u ziyaret ederek kardeşlik anlaşmasının ilk buluşmasını gerçekleştirdi.

Şule Güner