BABAM DİKTATÖR ÜNVANINI ALMIŞTI

Osman Hoca (1978-1968) 1921'de Buhara Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanı seçilince, o aynı zamanda "Şarki Buhara Diktatörü"

Dinle

08 Aralık 2012 - 23:07

‎* * * BENİM BABAM DA 1921-1922'de "DİKTATÖR" ÜNVANINI TAŞIMIŞTI :)))
Osman Hoca (1978-1968) 1921'de Buhara Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanı seçilince, o aynı zama

nda "Şarki Buhara Diktatörü" (Doğu Buhara, şimdiki Tajikistan toprakları)'nın Olağanüstü Hal Yöneticisi görevi verilerek, o bölgedeki Basmaçı çetelerini belli bir merkezi idarede toplamak ve Duşenbe şehrinde yerleşmiş Sovyet Rus Kızıl Ordu karargahını (garnizonunu) Buhara topraklarından çıkarmak görevini üstlendi. Buradaki "diktatörlük" ünvanı o zamanki "olağanüstü hal" anlamında geniş yetkilere sahip idareci anlamında kullanılmıştı.
* Nitekim Buhara cumhurbaşkanı Osman Hoca kısa bir süre içinde Basmaçı (Ruslara karşı bağımsızlık savaşı veren çete güçleri, yani KORBAŞILAR) güçlerinden bir kısmından nizami ordu birlikleri düzenleyerek (çok sayıda Osmanlı Türk subaylarının yardımıyla tabii) 1922 oAğustos ayında Duşenbe şehrindeki Rus Garnizonuna süpriz bir hucüm yaparak orayı ele geçirdi ve o sırada garnizondaki baloda eğlenen Sovyet Rus generalleri, Rusya'nın Buhara'daki elçisi ve hanımlarını da esir aldı. Osman Hoca Rusya elçisi ve generallerine hazırlamış olduğu ultimatom (uyarı) notasını vererek, bugündan itibaren bu garnizonun lağedileceğini ve Sovyet Rus birliklerinin Buhara sınırlarından çıkarılacağını bildirdi.
* Ancak Taşkent'ten yetişen güçlü bir Sovyet ordu birliği Rus garnizonunu elegeçirmiş olan Osman Hoca birliklerini püskürttüler, o sırada ayağından ve sağ omuzundan yaralanan Osman Hoca'yı silah arkadaşları dağa taşıdılar. Artık, o savaşla Osman Hoca hem Buhara Cumhuriyeti hem de Rusya ile bağlarını

koparmıştı, başkent Buhara'ya geri dönemezdi, o da askeri yaveri olan Osmanlı Türk teğmeni ile birlikte Afganistan'a geçmek zorunda kaldı. Moskova Osman Hoca'nın hemen öldürülmesi veya sağ ele geçirilip idam edilmesi için karar çıkarmış, bu kararı da Osman Hoca'nın amcaoğlu olan Buhara Başbakanı Feyzullah Hoca gizli bir ulakla Osman Hoca'ya iletmişti. Artık Afganistan'a geçen Osman Hoca bir daha geri Buhara'ya dönemedi orada bir yıl kaldıktan sonra Moskova'nın Afganistan kralı üzerindeki baskıları yüzünden 1923'te yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'ne geldi.

* Yukarıda anlatılan Duşenbe (Bugünkü Tajikistan başkenti) şehrindeki Sovyet Rus garizonunun ele geçirilmesi olayı büyük yankılar uyandırmıştı. Daha sonra Tajik yazarı Celal İkrami 1979'da yayımlanan "GARNİZON TASLİM NAMİŞAVAD" (Garnizon Teslim Olmayacak) adlı ünlü piyesinde Osman Hoca'yı Sovyet Devleti düşmanı burjuva fikirli olumsuz biri olarak tasvir eder. Ayrıca Muhasıra adında bu konuda ünlü bir filim de çevrildi (1977).

Resim: Tacikistan'da 1977'de çevrilen "Muhasıra" (Kuşatma) adlı filimde Tacik artisti Gurminç Zavkibekov Osman Hoca rolünde (sağ tarafta) ve Habibulla Abdurazzakov ise Basmaçı liderlerinden İbrahimbek rölünde (sol tarafta).
Kaynak: Tacik Gazetesi "Maarif va Madaniyat" (Duşanbe / Dushanba), 7 Noyabr’ 1977, s. 4
.